Versione :

Ducumentu
A casa Bonaparte

A casa attuale hè a seconda ch’ella ebbe in Aiacciu a famiglia Bonaparte ghjunta da l’Italia à a fine di u Xvu seculu. L’ingrandonu à misura ch’elli sfilonu l’anni. 1764: Carlu Maria Bonaparte, avucatu à u Cunsigliu Supranu di a Corsica si marita cun Letizia Ramolino, una di e famiglie più in vista di a cità. I giovani sposi stanu in u pianu più comudu di a casa duv’elli stanu tutti l’altri parenti. Ghjiseppu, u figliolu maiò, hè natu in Corti, ma tutti l’altri, Napuleone, Lucianu, Luigi, Ghjilormu è e trè surelle nacquenu custindi, in issa casa assestata cù un certu lussu.

1793: Paoli cun l’aiutu di l’Inghilterra si spicca da a Francia è a famiglia Bonaparte, chì hà pigliatu parte pè a Republica, deve fughje da l’isula.
A so casa hè data à saccheghju è e so prupietà arruinate. In u 1797  a signora Letizia pò vultà è usa e grosse indennità chì li sò date per ingrandà ed imbellisce a casa: li si appiccia un altru appartamentu è una mubiglia nova.

1799: di ritornu da l’Egittu u generale Bonaparte scopre una casa rinnuvata. Ùn averà ma più a grazia di vultà ci dopu.

A casa fù data da Napuleone à u cuginu Andria Ramolino in u 1805. In u 1843, a ricuverò l’anzianu  rè Ghjiseppu è a figliola l’offre à u so cuginu Napuleone III in u 1852.
1860: dinù l’ingrandanu aghjunghjendu ci e cave è li rimettenu a so mubiglia.
1869: pè u centenariu di a nascita di Napuleone, l’imperatrice Eugenia è u principe imperiale inauguranu una casa cù a so mubiglia.
1920: à a morte di l’imperatrice, a casa tocca à u principe Vittoriu Napuleone chì a dà à u Statu trè anni dopu.